Na proces diagnostyczny może wpływać to , czy mamy do czynienia z choroba ostrą, przewlekłą. Ponadto, czy współistnieją inne jednostki chorobowe oraz czynniki ryzyka.
Choroby ostre i przewlekłe mogę przebiegać łagodnie, umiarkowanie albo bardzo ciężko.
Rozwijają się powoli, umiarkowanie albo mogą mieć bardzo dynamiczny (gwałtowny -piorunujący) przebieg. (Np. w serialu „Dr House” odcinek 17 sezon 2 – „All In” – sześciolatek z dynamicznym uszkodzeniem wielonarządowym rozwijającym się w ciągu kilkunastu godzin (histiocytoza –choroba Erdheim-Chester) badania wyjściowe przy pojawieniu się obajawów były negatywne , diagnostyka w kierunku innych chorób wątpliwa, a powtórzone po kilku godzinach potwierdziły pierwotne rozpoznanie.
Choroba ostra może pojawiać się wielokrotnie w życiu, ale nie przechodzi w przewlekłą – jeśli pacjent nie jest ponownie narażony na czynnik etiologiczny.
Choroba przewlekła może przebiegać:
– jawnie lub z okresami remisji (bez objawów)
– może przebiegać stabilnie , osłabiać się do remisji włącznie lub przebiegać z dużym nasileniem (gwałtownie lub stopniowo narastająco)
W zależności od stadium choroby można wykryć objawy chorobowe, odchylenia w badaniach dodatkowych lub nie. Dlatego czasem należy wykonać próby prowokacyjne.
Dla przykładu – w serialu „Dr House” czasem eksponowano pacjentów na potencjalne czynniki prowokujące chorobę, aby wykryć ją w okresie utajenia. Np. pelagra (uaktywniona ekspozycją pacjenta na promienie słoneczne). Także próby wysiłkowe EKG czy spirometryczne z alergenami mogę temu służyć.